วรรณคดีไทย อิลราช

พระรามเล่านิทานประทานแด่พระอนุชา ว่าด้วยชะตาอลวนของท้าวอิลราช เมื่อออกมาประพาสป่าล่าสัตว์ พลัดหลงเข้าไป ณ เขาไกรลาส เขตแดนของพระอิศวรจึงต้องคำสาปกลายเป็นสตรี ทว่าพระอุมาทรงเมตตา ประทานพรให้คำสาปเบาบางโดยให้เป็นหญิงเป็นชายสลับกันคราวละหนึ่งเดือน ความชุลมุนวุ่นวายจึงเกิดขึ้น